خاطرات شبیه فیلم در مغز پخش نمی‌شوند، بلکه بازسازی می‌شوند

پژوهش‌هایی که دانشمندان انجام داده‌اند، نشان می‌دهد هر بار که خاطرات گذشته را به یاد می‌آوریم، جزئیات آن دوباره در مغز ما بازسازی می‌شود.

دانشمندان علوم اعصاب می‌گویند حافظه انسان مانند یک فیلم نیست که جزئیات آن بدون تغییر بازپخش شود؛ بلکه هر بار که یک خاطره را به یاد می‌آوریم، مغز ما آن را به‌طور فعال بازسازی می‌کند. این فرایند می‌تواند به مرور زمان باعث تغییر جزئیات خاطرات و حتی ایجاد خطاهای حافظه شود.

ترکیب خاطرات با تجربیات و احساسات جدید

براساس این تحقیقات که توسط انجمن روان‌شناسی آمریکا منتشر شده، فرایند یادآوری در واقع با ترکیب «ردپاهای حافظه» با تجربیات و احساسات جدید انجام می‌شود. به بیان ساده‌تر، این یعنی خاطرات ما نسخه‌ای ثابت از گذشته نیستند، بلکه روایت‌هایی پویا هستند که تحت تأثیر اطلاعات فعلی، انتظارات و حتی پیش‌فرض‌های ذهنی ما شکل می‌گیرند.

این مطالعات نشان می‌دهد هنگام یادآوری، مغز نه‌تنها جزئیات ذخیره‌شده را فراخوانی می‌کند، بلکه براساس نوعی «اسکریپت» یا داستان کلی که از رویداد مذکور در ذهن خود داریم، جاهای خالی را پر می‌کند. این موضوع باعث می‌شود گاهی جزئیاتی که هرگز رخ نداده‌اند، در خاطرات ما شکل بگیرند.

پژوهشگران تأکید می‌کنند این بازسازی مداوم حافظه هم با مزیت و هم با چالش‌هایی همراه است. از یک سو، مغز با این روش می‌تواند اطلاعات پراکنده را به شکل یک روایت منسجم سازمان‌دهی کند. اما از سوی دیگر، این فرایند می‌تواند باعث ایجاد خاطرات نادرست یا تغییر درک ما از گذشته شود.